DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG STEM – KHƠI DẬY KHẢ NĂNG SÁNG TẠO CỦA HỌC SINH
DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG STEM – KHƠI DẬY KHẢ NĂNG SÁNG TẠO CỦA HỌC SINH
Chúng ta đang sống trong thời đại công nghiệp 4.0, thời đại hòa nhập cao giữa các quốc gia có văn hóa khác nhau, nhu cầu trao đổi công việc và nhân lực cũng ngày một cao. Bối cảnh đó đòi hỏi ngành giáo dục cũng cần chuẩn bị cho học sinh những kỹ năng và kiến thức theo chuẩn toàn cầu. Giáo dục STEM với nhiệm vụ cung cấp các kiến thức và kỹ năng cần thiết cho học sinh thế kỷ XXI sẽ là mô hình giáo dục diện rộng trong tương lai gần của thế giới. Phương pháp giáo dục STEM còn khá mới mẻ và có phương pháp tiếp cận khác trong giảng dạy và học tập nên cần được sự quan tâm và nhận thức của toàn xã hội.
STEM là gì? STEM là viết tắt của các từ Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật) và Math (Toán học). Giáo dục theo định hướng STEM là cách giáo dục tốt để phát huy được năng lực của học sinh, nó là sự tích hợp của 4 lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Toán học. Giáo dục STEM về bản chất được hiểu là trang bị cho người học những kiến thức và kỹ năng cần thiết liên quan đến các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Các kiến thức và kỹ năng này phải được tích hợp, lồng ghép và bổ trợ cho nhau, giúp học sinh không chỉ hiểu biết về nguyên lý mà còn có thể thực hành và tạo ra được những sản phẩm trong cuộc sống hằng ngày. Giáo dục STEM sẽ thu hẹp khoảng cách giữa hàn lâm và thực tiễn, tạo ra những con người có năng lực làm việc “tức thì” trong môi trường có tính sáng tạo cao và sử dụng trí óc có tính chất công việc ít lặp lại trong thế kỷ 21.
Căn cứ Kế hoạch số 1308/SGD&ĐT-GDTrH ngày 28/8/2018 của Sở GD&ĐT Lào Cai về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục THCS năm học 2018-2019; căn cứ Báo cáo số 618/BC-SGD&ĐT ngày 06/12/2018 của Sở GD&ĐT Lào Cai về việc báo cáo tình hình triển khai giáo dục STEM, căn cứ vào KH số 06 của Phòng GD&ĐT Bảo Yên về Tổ chức Hội thảo cấp huyện về việc tổ chức dạy học theo định hướng tiếp cận giáo dục STEM năm học 2018-2019, được sự chỉ đạo của Phòng GD, Trường THCS số 1 Phố Ràng, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai là trường THCS đầu tiên của Bảo Yên thực hiện thí điểm dạy học theo định hướng tiếp cận giáo dục STEM và thực hiện tiết dạy hội thảo. Sáng ngày 15/02/2019 buổi hội thảo dạy học theo định hướng tiếp cận giáo dục STEM được tiến hành và đã thành công tốt đẹp. Chương trình đã tạo được sự hứng thú học tập, tinh thần hăng say nghiên cứu, tìm tòi của học sinh và bước đầu tạo hiệu ứng tích cực trong việc giáo dục định hướng STEM trong trường học
Ông Bùi Minh Tuân – Trưởng phòng GD&ĐT Bảo Yên phát biểu tại Hội thảo
Đến tham dự Hội thảo, ông Bùi Minh Tuân, Trưởng phòng GD&ĐT Bảo Yên đã phát biểu: Giáo dục theo định hướng STEM phải đảm bảo các yêu cầu cơ bản về sự tích hợp liên môn, gắn liền với thực tiễn đời sống, giúp học sinh có cơ hội khám phá, trải nghiệm, ứng dụng kiến thức liên môn và tạo ra sản phẩm hữu ích. Vì vậy, mỗi chuyên đề được tổ chức giáo viên phải thực sự nắm chắc kiến thức các môn học, hướng dẫn và giao việc cho học sinh phù hợp năng lực, niềm đam mê của các em để kích thích tính sáng tạo, giúp học trò tạo ra những sản phẩm hữu ích. Từ những sản phẩm tuy còn non nớt đó đã phần nào chạm vào mục tiêu giáo dục STEM, giúp các em hình thành kỹ năng và sẽ thành thục trong tương lai gần khi STEM không còn xa lạ.
Là người trực tiếp thực hiện tiết dạy hội thảo, thầy giáo Bùi Khánh Toàn cũng chia sẻ. Thầy cho biết: “Ngay từ đầu năm học 2018 - 2019, Ban giám hiệu nhà trường đã cho các tổ nhóm rà soát thực tế từng bài học để có thể lồng ghép việc giáo dục STEM vào bài học và xây dựng các chủ đề dạy học theo định hướng STEM; hoạt động trải nghiệm STEM giúp học khám phá các thí nghiệm ứng dụng khoa học kỹ thuật trong thực tế đời sống; hoạt động nghiên cứu khoa học dành cho những học sinh có năng lực, sở thích và hứng thú với việc tìm tòi, khám phá khoa học, kỹ thuật để giải quyết các vấn đề thực tiễn. Bản thân tôi là một giáo viên dạy môn Toán, để có một tiết học thành công và đầy hào hứng hôm nay, trước đó cả thầy và trò đã có một quá trình chuẩn bị chu đáo, nghiêm túc và cực kì công phu. Các em học sinh đã cùng nhau nghiên cứu kiến thức về ảnh tạo bởi gương phẳng, tự nghiên cứu sáng tạo ra các sản phẩm chiếc kính tiềm vọng”.
Thật vậy, nhìn lại quá trình chuẩn bị công phu và những hoạt động tích cực diễn ra hào hứng của thầy và trò trong giờ hội thảo, chúng ta thực sự khâm phục sức sáng tạo, tinh thần chinh phục cái mới và nhất là niềm đam mê trong hoạt động giảng dạy và học tập của cả thầy và trò.
Bước đầu dò dẫm tìm đường, bước đầu chinh phục phương pháp mới chắc hẳn còn rất nhiều khó khăn nhưng với trường THCS số 1 Phố Ràng - đơn vị đang thực hiện thí điểm mô hình này sẽ đồng lòng, nỗ lực để đem lại hiệu quả trong việc dạy học theo định hướng tiếp cận giáo dục STEM. Hi vọng dạy học theo định hướng STEM sẽ nâng cao tính chủ động, sáng tạo của học sinh trong học tập, giúp các em đam mê vận dụng sáng tạo để tạo ra sản phẩm của mình, thắp lên ngọn lửa STEM trong học sinh, bước đầu tạo hiệu ứng tích cực và được lan tỏa mạnh mẽ trong nhà trường và các đơn vị trường học khác trong việc dạy học theo địnhh hướng tiếp cận STEM trên địa bàn huyện Bảo Yên.
Một số sản phẩm của học sinh sau giờ học
Máy lọc nước mini
Thuyền chạy dưới nước sử dụng lực đàn hồi
Đèn lồng tự quay sử dụng nhờ sự đối lưu
Kính tiềm vọng
Sản phẩm được tạo bởi từ nguyên liệu thiên nhiên
Hồ cá tự nhiên
Nông Thị Thương- Giáo viên trường THCS số 1 Phố Ràng